Iran cho phép thanh sát viên hạt nhân IAEA trở lại: Bước tiến mới trong đàm phán?

Iran cho phép thanh sát viên hạt nhân IAEA trở lại

Ngày 6/3, Iran thông báo sẽ cho phép các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) trở lại nước này để tiếp tục công việc giám sát. Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong bối cảnh các nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) đang diễn ra.

Chi tiết về thỏa thuận mới

Theo thông báo từ Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI), thỏa thuận mới đạt được với IAEA sẽ cho phép các thanh sát viên tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, chi tiết cụ thể về phạm vi và thời gian của việc tiếp cận này vẫn chưa được công bố.

Người phát ngôn của AEOI cho biết: "Iran luôn cam kết tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và chúng tôi tin rằng việc hợp tác chặt chẽ với IAEA là rất quan trọng để đảm bảo tính minh bạch của chương trình hạt nhân của chúng tôi."

Phản ứng từ IAEA và các bên liên quan

Tổng Giám đốc IAEA, ông Rafael Grossi, đã hoan nghênh quyết định của Iran. Trong một tuyên bố, ông Grossi nhấn mạnh rằng việc cho phép thanh sát viên trở lại là một bước đi tích cực, nhưng cần nhiều nỗ lực hơn nữa để giải quyết tất cả các vấn đề còn tồn đọng liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Các cường quốc phương Tây, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp và Đức, cũng đã bày tỏ sự hoan nghênh thận trọng đối với động thái này. Họ kêu gọi Iran hợp tác đầy đủ với IAEA và thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để khôi phục JCPOA.

Tác động đến đàm phán JCPOA

Việc Iran cho phép thanh sát viên IAEA trở lại diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA đang gặp nhiều khó khăn. Thỏa thuận này, được ký kết vào năm 2015, đã hạn chế chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.

Tuy nhiên, vào năm 2018, Mỹ đã đơn phương rút khỏi JCPOA dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran. Đáp lại, Iran đã dần dần từ bỏ các cam kết của mình theo thỏa thuận.

Các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA đã được nối lại vào năm 2021, nhưng vẫn chưa đạt được kết quả cuối cùng. Một trong những vấn đề chính cản trở đàm phán là yêu cầu của Iran về việc đảm bảo rằng Mỹ sẽ không rút khỏi thỏa thuận một lần nữa trong tương lai.

Triển vọng trong tương lai

Việc Iran cho phép thanh sát viên IAEA trở lại có thể tạo động lực mới cho các cuộc đàm phán JCPOA. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức phía trước. Các bên liên quan cần phải thể hiện sự linh hoạt và sẵn sàng thỏa hiệp để đạt được một thỏa thuận bền vững.

Nếu JCPOA được khôi phục thành công, nó có thể giúp giảm căng thẳng trong khu vực và ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ở Trung Đông. Ngược lại, nếu các cuộc đàm phán thất bại, nguy cơ xung đột sẽ gia tăng.

Kết luận

Quyết định của Iran cho phép thanh sát viên IAEA trở lại là một dấu hiệu tích cực, nhưng nó chỉ là một bước trong một quá trình dài. Tương lai của JCPOA vẫn còn nhiều bất định và phụ thuộc vào thiện chí của tất cả các bên liên quan.